مقایسه انواع پمپ جابجایی مثبت

از دوران کشاورزی تا به امروز، انتقال آب یکی از نیازهای مهم در صنایع مختلف بوده است. با پیشرفت تکنولوژی و گسترش صنایع مختلف، نیاز به جابجایی مایعات نه تنها در کشاورزی، بلکه در صنایع شیمیایی، داروسازی، نفت و گاز، صنایع غذایی، و بسیاری دیگر نیز به طور چشمگیری افزایش یافته است. برای برطرف کردن این نیاز مهم، پمپ‌ها به‌عنوان یکی از اصلی‌ ترین ابزارهای انتقال سیالات، نقش حیاتی را ایفا می‌کنند. انواع مختلف پمپ‌ها با توجه به ویژگی‌های خاص خود، برای شرایط و کاربردهای مختلف طراحی شده‌اند.

آمازون ابزار با تامین ابزار دقیق و انواع پمپ جابجایی مثبت، بهترین انتخاب شما برای خرید پمپ جابجایی مثبت خواهد بود. برای آشنایی هر چه بیشتر با پمپ های جابجایی مثبت با آمازون ابزار همراه باشید.

آشنایی با انواع پمپ ها

انواع مختلفی از پمپ ها در دسترس هستند که هر کدام برای کنترل سیالات، شدت جریان سیالات، فشار سیالات و شرایط محیطی خاص طراحی شده اند. خرید فلومتر مغناطیسی نیز برای اندازه‌گیری جریان سیالات در کنار پمپ ها کارایی زیادی دارد.

رایج ترین انواع پمپ ها را می توان به طور کلی به دو گروه تقسیم کرد: 

• پمپ های جابجایی مثبت Positive Displacement Pump 

• پمپ های گریز از مرکز یا سانتریفیوژ Centrifugal Pump

پمپ های سانتریفیوژ، از انرژی جنبشی یک پره چرخان برای افزایش سرعت سیال استفاده می‌کنند که این کار منجر به افزایش فشار سیال می‌شود. پمپ‌های سانتریفیوژ به دلیل توانایی در جابجایی حجم‌های بالای سیالات با ویسکوزیته پایین شناخته شده‌اند و معمولاً در کاربردهایی که نیاز به انتقال مقادیر زیادی از سیالات با ویسکوزیته کم(مانند آب) دارند، استفاده می‌شوند. 

این ویژگی باعث می‌شود که مقایسه پمپ‌های سانتریفیوژ با پمپ‌های جابجایی مثبت بر اساس نیاز به جریان یکی از سوالات رایج در خرید انواع پمپ، باشد.

برای اینکه بدانید پمپ جابجایی مثبت یعنی چه، در ادامه با آمازون ابزار همراه باشید.

پمپ جابجایی مثبت چیست؟

پمپ جابجایی مثبت (Positive Displacement Pump) به پمپی اطلاق می‌شود که در آن حجم معینی از سیال به‌ طور ثابت و پیوسته در هر چرخه کاری پمپ جابجا می‌شود. این پمپ‌ها سیال را از طریق محفظه‌هایی با حجم مشخص منتقل می‌کنند و به همین دلیل، میزان جریان خروجی آن‌ها به‌طور مستقل از فشار سیستم باقی می‌ماند. این ویژگی باعث می‌شود پمپ‌های جابجایی مثبت در شرایطی که نیاز به جریان ثابت و یا فشار بالا دارند؛ بسیار مفید باشند. همچنین برای جابجایی انواع سیالات چسبناک (با ویسکوزیته بالا) از پمپ جابجایی مثبت استفاده می‌شود.

ویژگی‌های پمپ‌ جابجایی مثبت عبارتند از:

1. جریان ثابت: در این پمپ‌ها، میزان جریان خروجی تنها به سرعت چرخش پمپ و اندازه محفظه‌ها بستگی دارد و به‌طور مستقیم تحت تأثیر تغییرات فشار قرار نمی‌گیرد.

2. افزایش فشار: این پمپ‌ها قادر به ایجاد فشار بالا هستند، حتی در شرایطی که سیال دارای ویسکوزیته بالا باشد.

3. عدم تغییر جریان با تغییرات فشار: برخلاف پمپ‌های دینامیکی (مثل پمپ‌های سانتریفیوژ)، در پمپ‌های جابجایی مثبت تغییرات فشار سیستم تأثیری بر روی جریان خروجی نخواهد داشت.

4. کاربردهای متنوع: پمپ‌های جابجایی مثبت در صنایع مختلف مانند نفت، گاز، شیمیایی، داروسازی، مواد غذایی و غیره کاربرد دارند، به‌ویژه زمانی که نیاز به انتقال سیالات با ویسکوزیته بالا، مایعات حساس به فشار، یا حجم دقیق باشد.

اجزاء پمپ‌ جابجایی مثبت 

برای درک بهتر ساختار پمپ ها، توضیحی کوتاه در مورد اجزای مختلف پمپ‌ها را باهم مرور می‌کنیم. با دانستن این که اتصالات ابزار دقیق چیست؛ می‌توانید بهترین اتصالات را با توجه به پمپ و سیستم انتقال سیال داشته باشید.

1. روتور (Rotor)

روتور به بخش چرخان پمپ گفته می‌شود که حرکت آن باعث جابجایی سیال در پمپ می‌شود. در پمپ‌ جابجایی مثبت، روتور وظیفه ایجاد فشار و انتقال سیال از ورودی به خروجی را بر عهده دارد. در پمپ‌های سانتریفیوژ نیز، روتور یا ایمپلر، سیال را به‌وسیله نیروی گریز از مرکز حرکت می‌دهد.

2. استاتور (Stator)

استاتور بخش ثابت پمپ است که معمولاً در اطراف روتور قرار دارد. در پمپ‌های جابجایی مثبت، استاتور با روتور همکاری می‌کند تا سیال به داخل محفظه وارد شده و سپس از آن خارج شود. در برخی پمپ‌ها مانند پمپ‌های الکتریکی، استاتور ممکن است شامل سیم‌پیچ‌هایی برای تولید میدان مغناطیسی باشد.

3. چرخ‌دنده (Gear)

چرخ‌دنده‌ها در پمپ‌های دنده‌ای یا Gear Pumps به کار می‌روند. این دنده‌ها برای انتقال سیال به‌وسیله حرکت چرخشی طراحی شده‌اند. حرکت چرخشی دنده‌ها باعث فشرده شدن سیال و انتقال آن به سمت خروجی پمپ می‌شود. این پمپ‌ها برای سیالات با ویسکوزیته بالا و انتقال فشار بالا مناسب هستند.

4. پره (Vane)

پره‌ها در پمپ‌های پره‌ای (Vane Pumps) نقش مهمی ایفا می‌کنند. این پره‌ها به‌صورت شعاعی درون روتور قرار دارند و با چرخش روتور، سیال را از قسمت ورودی به قسمت خروجی پمپ منتقل می‌کنند. طراحی پره‌ها به‌گونه‌ای است که با تغییرات فشار سازگار شوند و به پمپ اجازه دهند تا جریان یکنواختی تولید کند.

5. بلبرینگ (Bearing)

بلبرینگ‌ها اجزای مکانیکی هستند که برای کاهش اصطکاک و حمایت از چرخش روتور در پمپ استفاده می‌شوند. این بلبرینگ‌ها به‌ویژه در پمپ‌های سانتریفیوژ یا سایر پمپ‌هایی که روتور آن‌ها نیاز به پشتیبانی دارد، اهمیت دارند. بلبرینگ‌ها به‌طور معمول از فلزات مقاوم ساخته می‌شوند تا طول عمر و کارایی پمپ افزایش یابد.

6. آب‌بند مکانیکی (Mechanical Seal)

آب‌بند مکانیکی وظیفه جلوگیری از نشتی سیال از محل اتصال روتور به بدنه پمپ را بر عهده دارد. این آب‌بند به‌ویژه در پمپ‌هایی که با سیالات تحت فشار بالا کار می‌کنند، برای جلوگیری از خروج سیال و کاهش اصطکاک بسیار مهم است. این قطعه معمولاً از دو سطح تماس می‌سازد که به‌طور مکانیکی در مقابل هم حرکت کرده و از نشتی سیال جلوگیری می‌کند.

انواع پمپ‌ های جابجایی مثبت 

انواع پمپ های جابجایی مثبت بر اساس مکانیزم عملکردشان به دو دسته عمده تقسیم میشوند:

 پمپ‌های چرخشی (Rotary Pumps) 

پمپ های چرخشی از سیستم‌های چرخشی مانند دنده‌ها، پیچ‌ها یا لاب‌ها برای جابجایی سیال استفاده می‌کنند. 

این دسته از پمپ های جابجایی مثبت، برای انتقال سیالات با ویسکوزیته بالا، مانند نفت، سوخت و مایعات در صنایع کشاورزی و فرآوری مواد غذایی مناسب هستند.

پمپ‌های رفت‌وبرگشتی (Reciprocating Pumps) یا متقابل

پمپ های متقابل، از پیستون، پلاژن، یا دیافراگم و حرکت آنها، برای جابجایی سیال استفاده می‌کنند.

بیشترین کاربرد این دسته از  انواع پمپ جابجایی مثبت، در انتقال سیالات با فشار بالا و حجم کم، به ویژه در صنایع شیمیایی، نفت و گاز و داروسازی می‌باشد.پمپ جابجایی مثبت پیستونی، یکی از رایج ترین انواع پمپ جابجایی مثبت متقابل(Reciprocating Pumps) می‌باشد.

در جدول زیر انواع پمپ‌ جابجایی مثبت همراه با مهم‌ترین کاربردهای هر یک آورده شده است:

نتیجه گیری

با توجه به مقایسه و بررسی انواع پمپ‌های جابجایی مثبت، می‌توان گفت که این پمپ‌ها با توجه به ویژگی‌های منحصر به فرد خود در شرایط خاصی که نیاز به انتقال سیالات چسبناک (با ویسکوزیته بالا)، فشار زیاد یا دبی ثابت وجود دارد، انتخابی مناسب و موثر به شمار می‌آیند. 

انواع پمپ‌های جابجایی مثبت ، از جمله پمپ جابجایی مثبت پیستونی، دنده‌ای، پیچشی و پره‌ای، قادرند نیازهای متنوع صنایع مختلف را پاسخ دهند.

انواع پمپ جابجایی مثبت، به‌ویژه در کاربردهایی که تغییرات فشار تاثیر زیادی بر جریان سیال ندارد، یا در محیط‌هایی که سیالات چسبنده و غلیظ باید جابجا شوند، به‌طور مؤثر عمل می‌کنند.

در مقایسه با سایر انواع پمپ‌ها مانند پمپ‌های سانتریفیوژ، پمپ‌های جابجایی مثبت مزایای خاصی مانند توانایی ایجاد فشار بالا و جریان ثابت را دارند، اما معمولاً در زمینه هزینه و نیاز به نگهداری بیشتر نسبت به پمپ‌های سانتریفیوژ به‌صرفه نیستند. 

انتخاب نوع پمپ مناسب بستگی به ویژگی‌های سیال، نیاز به فشار، دبی و شرایط عملیاتی دارد.

شما میتوانید برای اطلاع از قیمت انواع پمپ جابجایی مثبت، به قسمت سایر در سایت آمازون ابزار مراجعه نمایید.

سوالات پر تکرار

1. پمپ جابجایی مثبت چیست و چه تفاوتی با پمپ‌های سانتریفیوژ دارد؟

پمپ‌های جابجایی مثبت سیال را به‌طور ثابت و در حجم معین جابجا می‌کنند، در حالی که پمپ‌های سانتریفیوژ از نیروی گریز از مرکز برای افزایش سرعت و فشار سیال استفاده می‌کنند. پمپ‌های جابجایی مثبت برای سیالات با ویسکوزیته بالا و فشار زیاد مناسب‌اند.

2. آیا پمپ‌های جابجایی مثبت برای سیالات خورنده مناسب هستند؟

بله، بسیاری از پمپ‌های جابجایی مثبت، به‌ویژه پمپ‌های دیافراگمی و پلاژن، برای انتقال سیالات خورنده، سمی یا فاسد شدنی طراحی شده‌اند.

3. چه عواملی باید در انتخاب پمپ جابجایی مثبت در نظر گرفته شوند؟

در انتخاب پمپ جابجایی مثبت باید عواملی چون نوع سیال، میزان ویسکوزیته، فشار مورد نیاز، دبی مورد نظر و شرایط عملیاتی مورد توجه قرار گیرند.