انواع تاکومتر و مکانیزم عمل دورسنج
۰۲ بهمن ۱۴۰۳ _ ۱۵:۳۹

چرخش یک حرکت موجود در طبیعت است که به سبب آن، انرژی مصرف یا تولید میشود. با توجه به اهمیت چرخش و انجام آسان کار، امروزه در بسیاری از بخشهای صنعت و زندگی، اجسامی را با مکانیزم چرخش مشاهده میکنیم. اما اندازه گیری سرعت چرخش در بسیاری موارد ضروری است که در اینجا تاکومتر ظاهر میشود.
اندازهگیری دقیق سرعت چرخش در فرآیندهای صنعتی از اهمیت ویژهای برخوردار است. سرعت چرخش که با واحد دور در دقیقه (RPM) سنجیده میشود؛ به شناسایی و پیشگیری از مشکلات مکانیکی، تنظیم عملکرد تجهیزات و بهبود کنترل کیفیت کمک میکنند.
در واقع، کنترل دقیق سرعت چرخش میتواند به افزایش طول عمر تجهیزات و کاهش هزینههای تعمیرات و نگهداری منجر شود.
تاکومتر (tachometer) یا دورسنج چیست؟
تاکومتر، ابزاری است که برای اندازهگیری سرعت چرخش اجسام دوار مانند شفتها، موتورها و توربینها به کار میرود. با خرید ابزار دقیق دورسنج، میتوانید اطلاعات دقیقی در مورد سرعت چرخش اجسام دوار بدست آورید. تاکومترها به دلیل سهولت استفاده و کاربرد گسترده در صنایع مختلف، از جمله خودروسازی، هوافضا، تولید انرژی و خطوط تولید، جایگاه ویژهای یافتهاند.
در این مقاله، به بررسی جامع انواع تاکومترها و مقایسه کاربردهای آنها می پردازیم. همچنین، جزئیات نحوه عملکرد یک تاکومتر را در پنج مرحله به صورت دقیق تشریح میکنیم. شما میتوانید جهت خرید تاکومتر یا استعلام قیمت آن به قسمت تجهیزات اندازهگیری سایت آمازون ابزار مراجعه فرمایید.
نحوه کار تاکومتر tachometer در 5 مرحله
تاکومتر یا دورسنج میتواند سرعت چرخش یک جسم دوار را اندازه گیری کرده و به اپراتور نمایش دهد. باید بدانید که آشنایی با نحوه کار تاکومتر از مهارت های مهندس ابزار دقیق است که در این مطلب حقوق مهندس ابزار دقیق در عسلویه نیز قید شده است.
به عنوان مثال برای اندازه گیری سرعت چرخش موتور الکتریکی، می خواهیم از دور سنج موتور الکتریکی استفاده کنیم. مراحل طی شده در دورسنج یا تاکومتر به شرح زیر است:
مرحله 1: دریافت سیگنال
تاکومترها برای اندازهگیری سرعت چرخش، ابتدا سیگنال مرتبط با حرکت دوار را دریافت میکنند؛ این سیگنال میتواند از طریق روشهای مختلفی از جمله مکانیکی، نوری یا لیزری جمعآوری شود. بهعنوان مثال، در تاکومترهای نوری، پرتو لیزر به سطح چرخان تابیده و با بازتاب آن، فرکانس چرخش ثبت میشود. در سیستمهای مکانیکی، اتصال مستقیم به شفت دستگاه، دادههای چرخشی را تأمین میکند.
مرحله 2: تولید پالس
سیگنال دریافتی از چرخش، به شکل اولیهاش برای پردازش مناسب نیست. در این مرحله، تاکومتر سیگنال چرخش (مانند فرکانس نوری یا مکانیکی) را به سیگنال الکتریکی (پالس) تبدیل میکند. این تبدیل معمولاً توسط سنسورها یا مبدلهای خاص انجام میشود که دقت اندازهگیری را تضمین میکنند.
مرحله 3: پردازش سیگنال
پس از تبدیل سیگنال، تاکومتر دادهها را برای محاسبه سرعت چرخش پردازش میکند. در این مرحله، سیگنال الکتریکی به واحدهای قابل فهم مانند دور بر دقیقه (RPM) ترجمه میشود. این عملیات پردازشی معمولاً توسط مدارهای الکترونیکی داخلی یا سیستمهای دیجیتال انجام میگیرد.
مرحله 4: نمایش نتایج
پس از پردازش، نتایج محاسبه شده سرعت چرخش از طریق نمایشگر تاکومتر به کاربر ارائه میشود. این نمایش ممکن است بهصورت عددی (مانند RPM دقیق) یا گرافیکی (برای مشاهده تغییرات سرعت در طول زمان) باشد. برخی از تاکومترها، هر دو نوع نمایش را در اختیار کاربران قرار میدهند.
مرحله 5: خروجیهای اضافی
برخی از تاکومترها فراتر از اندازهگیری ساده عمل میکنند و خروجیهای اضافی ارائه میدهند. به عنوان مثال، در شرایطی که سرعت چرخش از حد مشخصی فراتر برود،آنها میتوانند به کاربر هشدار بدهند. وجود این ویژگی های اضافه بر سنجش سرعت چرخش، نقش مهمی را در کنترل کیفیت و پیشگیری از آسیب به تجهیزات صنعتی ایفا میکنند.
انواع تاکومتر (tachometer)
در این قسمت از مقاله به بررسی دقیق انواع دورسنج و مزایا و معایب هر نوع از دورسنجها میپردازیم:
1. تاکومتر مکانیکی (Mechanical Tachometer)
دورسنج مکانیکی ابزار سادهای است که بهصورت مستقیم با اجزای چرخان (مانند شفت) تماس دارد و سرعت چرخش را با اندازهگیری تعداد دورها در واحد زمان مشخص میکند. این ابزار معمولاً از یک سیستم چرخدندهای یا فنر مکانیکی برای محاسبه سرعت استفاده میکند.
مزایا:
-
طراحی ساده و هزینه کم تاکومتر مکانیکی
-
مناسب برای کاربردهای پایه و سیستمهای بدون نیاز به دقت بالا
-
بدون نیاز به برق یا منبع تغذیه
معایب:
-
حساسیت پایین در برابر تغییرات ناگهانی سرعت
-
نیاز به تماس مستقیم با سطح چرخان که ممکن است باعث فرسودگی شود
-
محدودیت در استفاده برای سرعتهای بسیار بالا یا محیطهای خطرناک
کاربردها:
-
تجهیزات قدیمی یا سیستمهای ساده صنعتی
-
ماشینآلات کشاورزی
-
صنایع با نیاز به اندازهگیری سرعت در شرایط اولیه
2. تاکومتر نوری (light tachometer)
دورسنج نوری از پرتو نور (معمولاً LED یا مادون قرمز) برای اندازهگیری سرعت چرخش استفاده میکند. این دستگاه با تابش نور به سطح چرخان و دریافت بازتاب آن، تعداد دورها را بهصورت غیرتماسی محاسبه میکند.
مزایا:
-
عدم نیاز به تماس مستقیم با اجسام دوار
-
دقت بالاتر نسبت به دورسنجهای مکانیکی
-
مناسب برای اندازهگیری سرعت در محیطهای حساس یا با شرایط پیچیده
معایب:
-
وابستگی به تمیزی سطح بازتاب دهنده
-
حساسیت به نور محیط که ممکن است نتایج را تحت تأثیر قرار دهد
-
قیمت بالاتر نسبت به دورسنجهای مکانیکی
کاربردها:
-
صنایع خودروسازی و تولید
-
سیستمهای کنترل کیفیت در خطوط تولید
-
محیطهایی که تماس مستقیم با تجهیزات چرخان خطرناک است
3. تاکومتر لیزری (Laser Tachometer)
دورسنج لیزری نسخه پیشرفتهتری از دورسنج نوری است که بهجای نور معمولی از پرتو لیزر متمرکز استفاده میکند. این تاکومتر با استفاده از تابش لیزر به سطح چرخان و اندازهگیری بازتاب با دقت بالا، سرعت چرخش را اندازهگیری میکند.
تفاوت اصلی این دستگاه با تاکومتر نوری در قدرت تفکیک و دقت بسیار بالای آن است که حتی در فواصل طولانی نیز قابل استفاده است.
مزایا:
-
دقت بسیار بالا و قابل اعتماد در اندازهگیری
-
قابلیت اندازهگیری از فاصلههای بیشتر
-
عملکرد مناسب در محیطهای با نور محیطی بالا
معایب:
-
هزینه بیشتر نسبت به سایر انواع دورسنجها
-
نیاز به دقت بالا در تنظیم زاویه تابش لیزر
-
محدودیت کاربرد در محیطهای دارای دود یا گرد و غبار زیاد
کاربردها:
-
صنایع پیشرفته مانند هوافضا و انرژی
-
اندازهگیری سرعت در ماشینآلات بزرگ و دور از دسترس
-
فرآیندهایی که نیاز به اندازهگیری دقیق و غیرتماسی دارند
جدول مقایسه انواع دورسنج
ویژگیها |
دورسنج مکانیکی |
دورسنج نوری |
دورسنج لیزری |
دقت |
پایین تا متوسط |
بالا |
بسیار بالا |
محدوده اندازهگیری |
محدود به سرعتهای پایین و متوسط |
گستردهتر، مناسب برای سرعتهای بالا |
بسیار گسترده، مناسب برای سرعتهای بسیار بالا |
سرعت پاسخگویی |
متوسط |
بالا |
بسیار بالا |
هزینه |
کم |
متوسط |
بالا |
شرایط محیطی قابل استفاده |
مناسب برای محیطهای ساده و کمخطر |
محیطهای صنعتی، نیازمند سطح بازتابدهنده تمیز |
محیطهای صنعتی پیچیده، قابل استفاده از فاصله |
مزایا |
طراحی ساده، بدون نیاز به برق |
دقت بالا، غیرتماسی |
دقت بسیار بالا، مناسب برای فاصلههای طولانی |
معایب |
حساسیت پایین، نیاز به تماس مستقیم |
حساسیت به نور محیط، نیاز به تمیزی سطح |
گرانقیمت، حساسیت به زاویه و شرایط محیطی |
کاربردها |
ماشینآلات ساده، کشاورزی |
خطوط تولید، خودروسازی |
صنایع پیشرفته، هوافضا، انرژی |
نتیجهگیری
در این مقاله، انواع دورسنجها شامل دورسنج مکانیکی، نوری و لیزری را بررسی کردیم. هر یک از این ابزارها دارای ویژگیها، مزایا و معایب خاصی هستند که آنها را برای کاربردهای مختلف مناسب میسازد.
آمازون ابزار با تامین انواع تاکومتر و ابزار دقیق، کالایی با اصالت ساخت و کیفیت تضمین شده به شما ارائه میدهد؛ کافی است محصول مورد نظر خود را استعلام بگیرید.
سوالات پر تکرار
چگونه مناسب ترین نوع دورسنج را انتخاب کنم؟
انتخاب نوع دورسنج بستگی به نیازهای خاص هر کاربرد دارد. برای محیطهای ساده و کمهزینه، دورسنج مکانیکی انتخاب مناسبی است. در صنایع تولیدی و خودروسازی که دقت بالا اهمیت دارد، دورسنج نوری گزینهای کاربردی است. اما برای صنایع حساس و پیشرفته که نیازمند اندازهگیری دقیق از فاصله هستند؛ دورسنج لیزری بهترین انتخاب است.
در نهایت، آگاهی از مزایا و معایب هر نوع دورسنج و تطبیق آن با نیازهای کاربردی، به انتخاب بهینه کمک میکند و نقش مهمی در بهبود کارایی و کیفیت فرآیندهای صنعتی ایفا میکند.
چند نوع تاکومتر وجود دارد؟
-
تاکومتر لیزری
-
تاکومتر مکانیکی
-
تاکومتر نوری
تاکومتر دیجیتال (Digital Tachometer) چیست؟
تاکومتر دیجیتال (Digital Tachometer) یک ابزار اندازهگیری است که برای اندازهگیری سرعت چرخش یا RPM (دور در دقیقه) موتور و دیگر دستگاههای چرخان به کار میرود. این دستگاه معمولاً به صورت دیجیتال نمایش میدهد که سرعت چرخش یک شفت، موتور، یا هر جسم دوار دیگری چقدر است.
تاکومتر دیجیتال میتواند هر یک از سه نوع مکانیکی، نوری و لیزری باشد یا ترکیبی از این روش ها را برای سنجش و کنترل کنترل دور موتور (Motor Speed Control) یا دیگر اجسام دوار استفاده کند.
۰۲ بهمن ۱۴۰۳ _ ۱۵:۳۹
برچسب ها: